MERİ İSTİROTİ
LİV Hospital Grup Koordinatörü
Sağlık hizmetleri sunumu ve kalitesi yıllardır tüm dünyada öncelikle sağlık profesyonellerinden geçiyordu. Bugün bir hekimin ana ve yan dalı hangi üniversiteden aldığı, yurt dışı eğitim desteği olup olmadığı, yaptığı yayınlar ve tıbbı sonuçları bir gösterge olarak kabul ediyoruz. Ya da bir hemşirenin lise ya da üniversite mezunu olup olmadığı, yüksek lisansının olup olmadığı bilgi ve deneyimi acısından bir göstergedir. Sağlık yönetimi için bu tarz kriterler pek yok. Ancak kurumsal bir yerde çalışıp çalışmadığına bakarak, deneyimi ve sağlık işletmeciliğine dair nasıl bir kültür aldığını tahmin etmek mümkün. Hastane yöneticiliğinin yüksek standartta gerçekleştirilmesinden sorumlu en üst düzey merci Sağlık Bakanlığı’dır. Sağlık Bakanlığı hastanelerin SKS denetimlerini yaparak ilgili hastanenin gerekli kurallarla işletildiğini izliyor. Ama kurumun çalıştırdığı hekim, sağlık çalışanı ve yönetimi ile ilgili kriterlere girmiyor.
Bu konuda daha kalıcı ruhsatlamalar yapılabilir. Bakanlığın sorumlu müdüre yani başhekime atfettiği sorumluluklar var. Pratikte işin süreç ve finansal çıktıları ile ilgilenen hekim kökenli olan ya da olmayan başka üst yönetim sorumluları da var. Eğer hastane yönetiminin daha yetkin ve kurumsal olması isteniyorsa, tıpkı Amerika’da hekimlerin 7 yılda bir sınav ile sertifika yenileme mecburiyeti olması gibi aynı şekilde sağlık yöneticilerinin de kendilerini güncel tutmaları, mevzuatı bilmeleri ve profesyonel sağlık işletmesini ilgilendiren bilgi birikimine sahip olmaları için periyodik bir sertifika programına tabi tutulabilirler. Ülkemizde ve de daha profesyonel hastaneler işletme niyetinde olan gelişmekte olan ülkelerdeki yönetici açığına da hizmet verecek bir imkân oluşturulabilir.
Hastanelerin iyi yönetilmesi için yürütme kurulu oluşumu anlamlı olacaktır. Kendi çalıştığım işletmelerde işletme süreçlerine yönelik yürütme kurulu ve icra kurullarının, tıbbi konular içinde tıbbi yürütme kurullarının etkinliğinden hep yararlandım. Tabii ki bu kurullarda liderlerin statükoya girmeden bu çalışmaları yapmaları, hiçbir işin sürüncemede kalmadan çözüme katkıda bulunacak sistematikle ilerlemesi önemlidir.
Tıbbi yürütme kurulunun objektif yaklaşımı bilimsel çalışmalar, akademik örgütlenme, etik konular, yeni hekim davetleri gibi hususlarda daha dengeli gidilmesini sağlayacaktır.
Hastane yatırımcılarının bu yapılanmayı sağlarken nasıl bir liderlik istediği çok önemlidir. Kendileri, günlük kararlara dahil olmak istiyorlar mı? Yoksa kendileri stratejik noktalarda karar alıp, geri kalan tüm sürecin yönetici tarafından yürütülmesini mi istiyor? Eğer yönetim kurulu hastanenin günlük işleyişine karışmayacaksa, iyi liderler, rol model olacak liderleri kendi örgütlerinin başına getirmek için daha istekli olabilirler. İyi bir lider birleştirici, veriye göre ilerleyip kararlarını alan, sorun çözücü, huzur verici, araştırmacı ve koçluk yapan nitelikte olmalıdır. Ana konu ve hedefleri belirleyip önceliklendirmeyi de bilmelidir. İyi bir yönetici ekip üyelerini iyi seçen ve görev tanımlarını iyi belirleyen kişi olmalıdır. Elbette tüm seçimlerin ve kararların yüzde yüz doğru ve isabetli olması mümkün değil ama tarafsız, sağduyu ile yapılan seçimler yüksek sorumluluk sahibi kişilere yolu gösterir, bu da hastanenin daha verimli ve huzurlu çalışmasını sağlar.
Bu sürecin bir tarafı da ödeyici taraflardır.
Kamu ve özel sağlık sigortaları, fonlar, vakıf/sandık organizasyonları mensupları ve üyeleri için en iyi hastane ve hekim bileşkesini sağlamaya çalışırlar. Ancak kurumsal ödeyici yapı, tıbbi hizmetlerin sonuçlarına göre üyelerini yönlendirme sürecini işletemiyor. Kronik hastalık takibini daha iyi yapan, tıbbi verilerini sunan, risk düzeyi yüksek tedavilerde revizyon oranı düşük, kalış süresi düşük, mortalite oranı düşük olmasını izlemek zor bir analizdir. Ödeyici firmalar bu verileri toplayıp, uluslararası oranlar ile kıyaslayarak iyi düzeyde tıbbi sonuç üreten kurum ve hekimleri tespit ettikten sonra vakaları bu tespit edilen yerlere yönlendirme tandansında olurlarsa bu sağlık sektöründe kaliteyi yukarı çekecek en önemli adım olacaktır.
Kurumsal ve profesyonel bir hastane, misafir memnuniyetini takip eden, süreçteki sorunları ile yüzleşebilen ve bunun sonucunda iyileşme yolunda ilerleyip memnuniyet oranı ve tavsiye skorlarını iyileştiren hastanedir. Bunu sağlık kuruluşu yapabildiği gibi ödeyici kurum mensupları üzerinden de bunu yapabilir, sözleşmedeki katsayıyı buna göre düzenleyebilir. Bu da sağlık hizmetlerindeki süreçleri inanılmaz derecede iyileştirecek bir adım olacaktır. Artık online alanlarda bu memnuniyeti alabilmek ve hastaneleri bu yönde güdüleyebilmek çok kolay.
İçinde bulunduğumuz dönem, tedavi protokollerinin hızla ilerlediği, mevzuatların sürekli güncel temayülü yakalamak için hızla değiştiği, tıp teknolojisinin bilişim hızında aktığı, yapay zeka bazlı yazılımların hayatımıza entegre edildiği bir dönemdir. Eskiden ancak hayal edebildiğimiz bir çok konuyu ve uygulamayı bünyemize yerleştirdiğimiz, robotik uygulamaların, giyilebilir teknolojilerin toplumsal kullanıma geçişi ile işletme modellerimizi radikal olarak yeniden düzenleyeceğimiz bir döneme giriyoruz. Buna kendisini hızla adapte etme yeteneği olanlar kurumları adına daha hızlı adımlarla ilerleyecektir. Tüm bunları yaparken, tıbbi ve finansal gerçeklikten uzaklaşmadan, Z kuşağının ihtiyaçlarına göre yönetimsel alışkanlıkları dönüştürerek ilerleyeceğimiz bir yolculuk içinde olmamız gerekiyor.
Hastane işletmeciliğinin dönüşümünü iyi izlemeli ve okumalı, kendi kültürel yapılanmamıza çok iyi uyarlamalıyız.