Dr. Öğretim Üyesi CEMİL DENİZ YORGANCILAR
Özel Çankaya Hastanesi Genel Müdürü
Ankara Sağlık Kuruluşları Derneği (ASKD) Yönetim Kurulu Başkanı
Ankara Sağlık Kuruluşları Derneği (ASKD) Yönetim Kurulu Başkanı ve Özel Çankaya Hastanesi Genel Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Cemil Deniz Yorgancılar, hastane yöneticiliği, lider yöneticiliğin ne olduğu ve hastanelerin teşvikiyle ilgili görüş ve önerilerini hospitalmanager ile paylaştı.
H.M: Hastane standartlarının yükseltilmesinden ve hastane yöneticiliğinin yüksek standartlarda gerçekleştirilmesinden sorumlu otorite sizce bugün ülkemizde nereden başlamalı ve neler yapmalıdır?
C.D.Y: Hastane standartlarını yükseltmekten ne anlaşılması gerekiyor? Standart yükselişi genel olarak büyük binalar, lüks odalar ya da otelcilik hizmetlerinin rekabet konusu yapıldığı yaklaşımlar olarak karşımıza çıkıyor. Benzer şekilde biyomedikal alanda önemli yatırımlar da standardı yükselten yaklaşımlardır. Robotik uygulamalar, son teknolojik görüntüleme cihazları, MR Linac gibi yeni tanı ve tedavi teknolojileri de örnek verilebilir. Uzman hekimlerin dünya çapındaki örnek uygulamaları kendi kurumlarında hayata geçirmeleri de standardın yükseltilmesi anlamında diğer bir önemli bir yaklaşımdır. Özünde tüm bu konular birbiri ile bağlantılıdır. Ne kadar lüks, özellikli binalarınız olsa da en son teknolojiye de sahip olsanız dahi buna bilgisiyle değer katacak sağlık hizmetini üretecek hekim faktörünün uzmanlaşmış rotası yol haritanızdır. Dolayısıyla mevcut sağlık hizmetinin ana lokomotifi olan sağlıkçıların eğitimi, eğitimlerine özellik kazandırılması, güncellenmesi, standardize edilmesi dünya standardına ulaştırılması yeniden başlanması gereken noktadır. Bilginin iyi ve güçlü olması bunun teknoloji ile pekiştirilmesi ve hizmetin uygun fiziki alanlarda sunulması standardizasyonun doğru sıralaması ve sinerjisi olmalıdır.
H.M: Hastanelerin iyi yönetilmesi için yönetim kurulu oluşumları katkı sağlar mı, sağlarsa bu oluşumların yapı ve işleyişi ne şekilde olmalıdır?
C.D.Y: İşin doğru yapılması kadar, doğru işlerin yapılması da önemlidir. Bunun için adil, şeffaf, katılımcı, tutarlı, hesap verilebilir yönetim anlayışının işin doğru yapılması için yönetim felsefesi olarak benimsenmesi gereklidir. Yönetim kurulları bu anlamda mutlaka katkı sağlar. İcra Kurulu ve Genel Müdür görev tanımları ve sınırları tam olarak belirlendiğinde yapılan işlerin yönetim kurullarında hesap verilebilirliği sağlanmış olacaktır. Yönetim kurulları yönlendirme ve gözetim fonksiyonlarını yerindeliğinde sağlamış olur.
H.M: Liderlik ve Yönetişimin güçlenmesi için hastane sahibi kurum ve kişilere ne öneriler yapılabilir?
C.D.Y: Sektördeki hastane sahiplerinin aynı zamanda sahip oldukları sistemin liderliğini, yöneticiliğini yapmaya çalışmaları kötü uygulama olarak karşımıza çıkıyor. Sahiplik ile liderlik hastanecilikte yan yana geldiğinde kurumsallık ve profesyonelliğin zedelendiği süreçler yaşanabiliyor. Sonuçta da sistem ve sahip zarar görüyor. Hastane yöneticileri her zaman hastane sahiplerinden önde olmalıdır. Liderlik ancak bu şekliyle olur. Aksi halde memur yöneticilik yani patronun onayladığını yapan bir mekanizma olur. Bu sizi lider yönetici yapmaz. Hastane sahibi fikir sahibi tabii ki olacaktır. Ancak yönetici hesap vereceğini bilerek yönetim becerisini idari, mali, tıbbi anlamda kullanır ve sonuçta kurum ve sistem menfaatine uygun işi yapar. Hastane sahipleri işi doğru tanımlayan ve doğru yapan yöneticilerini ağırlıklı gözetim fonksiyonu ile desteklemelidirler. Lider yönetici katılımcı olmalı ve gerektiğinde kurullar oluşturmak suretiyle paylaşımcı yönetimi sağlamalıdır. Alınan kararlarda uygulayıcıları da sürece katmalıdır. En önemlisi sürekliliği sağlamak açısından günlük hatta gerçek zamanlı raporlama formatlarını oluşturmalıdır. Tüm bunların sonucunda yaptıkları işleyişin her aşamasını sorumluluk bilinciyle hesap verebilir şekilde sunarlar. Lider yöneticiler kuruluşların liderliğinin temel yapıtaşıdır.
H.M: Sağlık hizmetlerini finanse eden kurum ve kuruluşlar (Sağlık Bakanlığı, SGK, özel sigortalar, tüketici STK’ları vb.) hastanelerin dünya standartlarında hizmet sunmasını nasıl teşvik edebilirler?
C.D.Y: İyi ve nitelikli işlerin yapıldığı sağlık kuruluşlarının teknoloji ve fiziki anlamda teşvik edilmesi önemlidir. Referans merkezi olan kuruluşlar ve hekimlerin yaptıkları hizmetler özel sağlık sigortalarında ilave çarpanlarla aynı şekilde SGK’da ilave fiyatlandırma ile teşvik edilmelidir. Bu kurumların yatırım yapabilme kabiliyetini artırır. Dünya standardında işler yapan kuruluşların bu çizgide büyüme hedefleri arsa teşviki, kadro teşviki, vergi avantajları sağlanması ya da projelendirilmiş sağlık yatırımlarına finans desteği sağlanması şeklinde yapılmalıdır. Aslında teşvikleri konuşmak yerine kısıtlamaların sağlık sistemini nasıl bloke ettiğinden bahsetmek daha yerinde olacaktır. Kamu gücünü korumak adına özel sağlık sektöründe kadro kısıtlaması yapılması standardı yakalamanızı olumsuz etkiliyor. Çok iyi bir onkoloji üniteniz var ancak nitelikli onkolojik cerrahi işlemleri yapacak hekim başlayışlarında kadro ya da kısıtlamalarına takılıp kalabiliyorsunuz. Benzer şekilde çok iyi ekip ve fiziki imkanlara sahip olsanız dahi özellikle SGK tarafından bazı uygulamaların 3. basamak hastanelerde yapılmasına izin verilmesi işin maliyet tarafını baskılamaktadır. Teşvik mutlaka gerekli ve sektördeki bu gibi kısıtlamalara olumlu düzenlemeler getirilmesinin en ciddi teşvik olacağı kanaatindeyim.
H.M: Yetkin bir hastane yöneticisinin temel özellikleri sizce nelerdir?
C.D.Y: Yetkin bir hastane yöneticisinin temel özellikleri iyi analiz yeteneğine sahip, işin tıbbi, idari, mali alanlarına hakim, anlık değişimlere doğru ve refleksif bir şekilde karşılık verebilir olmalarıdır. İnsan yönetim becerisine hem hizmeti sunan hem de hizmeti alanlar açısından ciddi hakim olmalıdır. Sistemi bir bütün olarak doğru organizasyon şemasında anlık ve proaktif her iki bakış açısıyla projekte edebilmelidir. Aynı zamanda yaptığı işin idari, mali, finansal mevzuatına da hakim olması kaçınılmaz bir gerekliliktir. Tüm bu süreçler doğru medikal yönetimler ile taçlandırdığınızda artık iyi bir hastane yöneticisi özelliklerini kazandınız demektir.